سولفات مس
سولفات مس 25 درصد شکری
یز مغذی کشاورزی یا کات کبود
سولفات مس (Cu ) به رنگ آبی و بدون بو که دارای کاربردهای مختلفی در زمینه های کشاورزی ، صنعتی، شیمی، و طبی دارد.
سولفات مس با فرمول CuSO4.5H2O دارای کریستال های آبی رنگ ، شفاف ، پودر به رنگ آبی روشن می باشد . کریستال های سولفات مس در هوای خشک به تدریج شکفته می شود . در دمای 45 درجه دو ملکول آب از دست می دهد و در 110 درجه چهار ملکول آب کریستالی را از دست می دهد و آخرین آب کریستالی را در دمای 250 درجه از دست می دهد و در دمای 400 درجه تجزیه می شود . وزن مخصوص آن 2.87 است . یک گرم سولفات مس در 3 میلی لیتر آب سرد و 0.5 میلی لیتر آب جوش حل می شود و حلالیت آن در آب محتوی اسید سولفوریک کاسته می شود .مس سولفات یا؛گوهر آبی ؛ ویا؛زاج كبود؛یك تركیب شیمیایی است كه در گستره وسیعی از صنایع مورد استفاده قرار می گیرد.فرمول شیمیایی اصلی مس سولفات (CuSO4) است .اما این نمك بسته به درجه آب پوشی به صورت یك سری تركیبات متفاوت یافت می شود. chalcocyanite(یك نوع سنگ معدن مس ) فرم بدون آب مس سولفات است و یك ماده معدنی كمیاب است و به صورت پودر سبز كم رنگ ویا سفید مایل به خاكستری می باشد.فرم های آبپوشیده متنوعی از مس سولفات شامل مس سولفات سه آبه ,پنج آبه و هفت آبه موجود است.با این وجود مس سولفات پنج آبه (CuSO4.5H2O) متداول ترین فرم این نمك است,كه آبی روشن است وبه نام chalcanthite(سنگ خاردار ) شناخته می شود.رنگ آبی روشن كریستال های مس سولفات آبپوشیده كه به دلیل وجود آب متبلور شده است بهترین راه برای تمایز بین فرم بدون آب وآبپوشیده است.بیاییددر مورد مس سولفات وكاربردهای آن بیشتر بخوانیم.
مس سولفات می تواند در آزمایشگاه از واكنش بین تركیبات متنوع مس با سولفوریك اسید تهیه شود .بااین وجود مس از لحاظ تجاری به صورت ورقه های بزرگ وبه عنوان یك منبع اقتصادی در دسترس است.مس سولفات پنج آبه به سهولت در آب حل می شود وهم چنین در متانول وگلیسرول وتا حدی در اتانول قابل حل است.وقتی كه كریستال های آبی مس سولفات در شعله باز گرما داده می شوند بدون آب می شوند وبه رنگ سفید خاكستری در می آیند.
كاربرد مس سولفات در كشاورزی
مس سولفات پنج آبه به طور متداول به عنوان ضد قارچ برای كنترل ویروس های باكتریایی وبیماری های قارچی محصولات ,میوه ها وسبزی ها مانند زنگ گیاه ,لكه برداشتن برگ ها,آفت ها وزخم پوست سیب استفاده می شود.سولفات مس در تشكیل كلروفیل و پدیده فتوسنتز دخالت دارد.
سولفات مس همچنین باعث تحریك در تشكیل ویتامین A میشود. نقش متابولیكی مس در چندین سیستم آنزیمی مشخص شده است و همچنین نقش مهمی در بیوسنتز و فعالیت اتیلن به عنوان هورمون رسیدگی میوه ها داراست. فرم قابل جذب مس در خاك كاتیون دو ظرفیتی Cu+2 میباشد .فرآیند جذب مخصوص قابلیت دسترسی مس را تحت تاثیر قرار میدهد، این فلز در اسیدیته بالا بسختی جذب میشود از اینرو استفاده از تركیبات سولفاته در حل این مشكل موثر است .
برای رفع كمبود مس (Cu) می توان یا كودهای حاوی آن را یا سولفات مس محلول در اب را به خاك اضافه و یا محلول پاشی نمود.. كاربرد سولفات مس در حد 600 تا 1200 گرم در 1000 لیتر آب در اوایل بهار نیز موفقیت آمیز میباشد. در غلظت زیاد، مس نیز باعث مسموم شدن گیاه شده، میوه ها حالت ترك خورده و سیاه رنگ پیدا می کنند و در روی برگها نیز نقاط نكروزه قهوه ای رنگ و ریزی مشاهده می شود.
موارد مصرف صنعتی :
سولفات مس ، در تولید رنگ های آبی و سبز ، در رنگرزی پارچه های نخی و ابریشمی ، معادن ، آبکاری ، ساخت مرکب برای ورق های حلبی ، رنگ مو ، تولید سموم قارچ کش و باکتری کش ، حفاظت چوب و تراورس ، رنگرزی چرم ، باطری سازی ، گراور سازی ، از بین بردن خزه در استخر ها ، مکمل غذای دام وطیور ، تولید شعله سبز در مواد آتش بازی مورد استفاده است .معمولاً در صنایع مختلف از سولفات مس که فاقد اسید نیتریک باشد ، استفاده می شود.
استفاده از سولفات مس به مقدار 500ppm در آب آشامیدنی ماکیان برای کنترل آسپرژیلوز و کاندیدیاز و درماتیت گانگرنی توصیه شده است.